واکاوی قلمرو جغرافیای سیاسی والیان فیلی پشتکوه

Authors

ابراهیم یعقوبی دانش آموخته دکترای تاریخ ایران دوره اسلامی

خداکرم مظاهری استادیار گروه باستان سناسی واحد ایلام.دانشگاه آزاد اسلامی ایلام

سیاوش یاری دانشیار گروه دانشگاه ایلام

Abstract:

والیان فیلی یکی از سلسلههای محلی ایران است که در لرستان پیشکوه و پشتکوه حکمرانی داشتند. در روزگار سلطنت قاجاریه قلمرو والیگری آنان صرفاً به قسمت کوچکی از این ناحیه به نام پشتکوه محدود گردید و با عنوان «والیان فیلی پشتکوه» مشهور شدند. یکی از نکات مبهم در مورد والیان فیلی پشتکوه، حدود و ثغور قلمرو حکومت محلی آنهاست؛ به‌ویژه اینکه واکاوی نوشتههای دهههای اخیر نشان می‌دهد که علاقه‌ای نسبی در میان محققان معاصر در راستای برابرسازی قلمرو «پشتکوه» با حوزۀ «استان ایلام» شکل گرفته است؛ در واقع در این پژوهش‌ها نوعی بی‌توجهی نسبت به واقعیات تاریخی دیده می‌شود. در نوشتار حاضر از طریق بازخوانی و بررسی منابع تاریخی تلاش شد تصویر روشنی از قلمرو والیان فیلی پشتکوه ترسیم شود. نتایج پژوهش حاکی از این است که حوزۀ طبیعی پشتکوه شامل مناطق جنوب، جنوب غرب، غرب و شمال غرب کبیرکوه بوده که با توجه به ضرورتهای سیاسی تاریخی دورۀ قاجار، به قلمرو جغرافیای سیاسی والیان تبدیل شده است. پشتکوه محدود به قسمتهایی از استان ایلام بوده و تمام حوزۀ این استان را در بر نمی‌گرفته است؛ پس نباید استان ایلام را با پشتکوه برابر دانست؛ در واقع، پنداشتِ برابر دانستن پشتکوه با حوزۀ استان ایلام از عدم آگاهی محققان معاصر سرچشمه میگیرد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

مبانی حقوقی و سیاسی نظام ارباب‌ - رعیتی پشتکوه عصر والیان

زراعت و کشاورزی از عمده فعالیتهای مردمان منطقه پشتکوه در طول تاریخ بوده است.سلسله‌ی والیان حدود بیش از سه قرن (1307-1006 ه‍..ق)بر مردم منطقه پشتکوه و پیشکوه حکومت کرده‌اند. مناسبات بین ارباب و رعیت یا دهقان و زارع و قوانین حاکم بر این رابطه که بیشتر مبنای عرفی و گاه شرعی داشته در جامعه این عصر از اهمیت به سزایی برخوردار بوده است. در این دوره خدماتی در جهت عمران و آبادانی، ایجاد نظم، حل و فصل ا...

full text

مبانی حقوقی و سیاسی نظام ارباب - رعیتی پشتکوه عصر والیان

زراعت و کشاورزی از عمده فعالیتهای مردمان منطقه پشتکوه در طول تاریخ بوده است.سلسله ی والیان حدود بیش از سه قرن (1307-1006 ه‍..ق)بر مردم منطقه پشتکوه و پیشکوه حکومت کرده اند. مناسبات بین ارباب و رعیت یا دهقان و زارع و قوانین حاکم بر این رابطه که بیشتر مبنای عرفی و گاه شرعی داشته در جامعه این عصر از اهمیت به سزایی برخوردار بوده است. در این دوره خدماتی در جهت عمران و آبادانی، ایجاد نظم، حل و فصل ا...

full text

پردازش مفهوم «قلمرو» از منظر جغرافیای سیاسی

قلمرو و قلمرومندی بنیاد فلسفه جغرافیای سیاسی هستند. قلمرو به عنوان نمود عینی و فضاییِ برخاسته از حق طبیعی مالکیت و اصل میل به بقاء به رفتار قلمروخواهانه انسان جهت و معنا داده به گونه¬ای که تفسیر کنش و منش انسان عمدتاً تابعی از خصیصه قلمرومندی بوده¬ است. درون¬مایه بسیاری از مفاهیم جغرافی سیاسی آگاهانه یا ناآگاهانه در پیوند با چنین ویژگی¬هایی تعریف و عملیاتی شده است. گستره قلمرو، الزاماً تابع مرزهای...

full text

تحلیل تئوری امت در قلمرو جغرافیای سیاسی اسلام

یکی از مفاهیم اساسی در اسلام و قرآن نظریه امت است. این مفهوم بر آمده از اندیشه سیاسی اسلام در بر گیرنده مفاهیمی چون قوم، قبیله، عشیره، گروه های نژادی و نیز ملت با عناصر قوام بخش ارزش های آسمانی مذهب تحت رهبری پیامبر و سپس جانشینان آن اطلاق می شود. نظریه امت در اندیشه جغرافیای سیاسی اسلام ابتدا منحصر به جامعه مسلمانان نبود و غیر مسلمانان را نیز شامل می شده و بر خاسته از ایدئولوژی اسلامی با ملی گ...

full text